Archivo de la categoría: Euskera

«425 aniversario del día de San Sebastián», en el Topaleku

Deja un comentario

Proyección del documental y presentación del libro «425 aniversario del día de San Sebastián»

Lugar: sala Pagoa en el Topaleku Aiete. Jardines del palacio de Aiete

Ponente: José Luis García de Madinabeitia.

Día: jueves 18 de enero a las 17 horas.

Cartel-Aniversario 425 del día de San Sebastián

Contenido de la charla y del documental

¿De dónde viene el Día de San Sebastián?

¿Cómo ha ido evolucionando hasta convertirse en la fiesta que es hoy?

¿Cuánto sabemos los donostiarras de los orígenes del Día de San Sebastián?, ¿y de la Tamborrada?, más bien poco, según dijo el alcalde Eneko Goia, que acompañó a los autores en la presentación del libro “425 aniversario del Día de San Sebastián”, un trabajo hecho «con rigor histórico y de forma amena».

“Tres amigos de diferentes sociedades, Unión Artesana, Gaztelubide y SFG, tuvimos la idea de preparar una revista y un audiovisual que explicara los orígenes y la historia de nuestra tamborrada. Pretendíamos que se repartiera en los bares, comercios y otros puntos de la ciudad. Poco a poco fue tomando forma y se convirtió en un gran proyecto… buscando los orígenes fuimos hasta 1597… y en 1598 se hizo voto de ayunar la víspera de San Sebastián y tomar al Santo por nuestro Patrón. Así que en 2023 celebramos el 425 aniversario del Día de San Sebastián…” José Luis García de Madinabeitia

http://www.kutxateka.eus

El interesante contenido tanto del documental como del libro es un descubrimiento para cualquier donostiarra que sea amigo de festejar a su patrón y de la fiesta del 20 de enero. Narra, por ejemplo, la prohibición en 1930 por parte del alcalde de turno (José Antonio Beguiristain) de las tamborradas nocturnas y el revuelo que se organizó. O la convocatoria en 1883 por parte del periódico donostiarra ‘La Semana’ de un concurso para ponerle letra a la marcha de Sarriegui.

Presentación del libro

El objetivo del nueva revista, en euskera y castellano, es dar a conocer a los donostiarras «esta fiesta íntima» con rigor histórico y hacerlo desde un punto de vista «social y de entretenimiento», en palabras de García de Madinabeitia. «No es una revista histórica sino que muestra el comportamiento del donostiarra de a pie» en relación con la fiesta patronal, añadió.

El portavoz de los creadores de la revista añadió que «es muy triste escuchar a algunos guías unir la fiesta con 1813 o decir que es una comparsa de carnaval«. Por ello, la revista pretende poner los puntos sobre las íes de la historia conocida, para lo cual se adereza de distintas curiosidades y personajes que han tenido mucho que ver en la evolución de la fiesta patronal y de los festejos que hoy conocemos.

http://www.kutxateka.eus

Según explica la obra «Sanctus Sebastianus/aniversario 425 del día de San Sebastián«, el origen de la fiesta patronal se remonta a la peste negra que se desató en Pasajes San Pedro, entonces parte de la capital guipuzcoana. En 1596 la situación llevó al Ayuntamiento a contratar un médico y la población imploraba ayuda al santo San Sebastián, además de ayunar en la víspera del día del santo. Empezó así a celebrarse una procesión entre Santa María, donde dicen que había una reliquia del santo, hasta la parroquia que había cerca del actual palacio de Miramar. Así, el 20 de enero de 1598 se celebró por primera vez el Día de San Sebastián como patrón de la ciudad.

http://www.kutxateka.eus/m/7c92719bbc988ec857ba544ee7ff7d1e4a7bd27c291621eecd5b198ba895a9d7

Más tarde, en 1831, la procesión de limitó al interior de las murallas. En aquellas épocas se celebraban animados carnavales en la ciudad, incluso así se reclamaron seis meses después del incendio de 1813. De hecho, según explica la publicación, la sokamuturra, que era un festejo muy querido, salió en 1814 «en contra de la opinión del regidor de festejos, que pensaba que en Madrid no se entendería la fiesta cuando estaban pidiendo ayuda económica para la reconstrucción de la ciudad».

Además de incluir abundante información sobre los carnavales de los siglos XIX y XX, la revista explica el origen de la tamborrada, un nacimiento que no se conoce con exactitud pero se cree que nació de la improvisación de quienes iban a por agua a las fuentes de la Parte Vieja hacia 1836 e imitaban a los militares asentados en la ciudad. Más tarde, en 1843, se sabe que la sociedad La Fraternal salía tocando tambores de su local a las 5.00 horas del 20 de enero en lo que se considera la primera tamborrada organizada.

Estos y otros detalles pueden leerse en el librillo, que se vende al precio de seis euros

Eskatu dio Lantxabe bizilagunen elkarteak alkateari…

Deja un comentario

Sara Ibarguren

2024/01/04

Donostiako Udalak 2024ko aurrekontuarekin egitea aurreikusten dituen hainbat proiektu aurkeztu ditu aste honetan, eta Aieteko Lantxabe bizilagunen elkarteak hainbat proposamen helarazi dizkio Eneko Goiari, “Aieterako ez dela ezer proposatu ikusi ostean”.

Bizilagunen elkarteak eskutitz bat bidali dio alkateari, eta bertan azaldu duenez, apirilean, udal hauteskundeen bezperan, bilera bat izan zuten alkatearekin Aieteko Topalekuan, Lantxaberen lokalean. “Hitzordu horretan, hainbat gairen errepasoa egin genuen, eta Aiete auzoarentzat oso garrantzitsuak diren lauzpabost gai aipatu genituen”, adierazi dute. Honako bost gai hauek izan zituzten hizpide bilera hartan: La Cumbreko lorategiak donostiarrentzat zabaltzea; auzoko bidegorrien sarea amaitzea, eta, ondorioz, bizikleta sarea hobetzeko lanean jarraitzea eta bidegorri estrategikoen zatia bukatuta ikustea; Katxola baserria babestea Miramongo Basoko interpretazio zentro gisa; Oriamendi berreskuratzea, paisaia eta memoria zentro gisa eta Errondo Gaina “dedikazio handiagoz” artatzea eta Amararekin lotzen duen igogailua edo funikularra eraikitzea.

Ia zortzi hilabete igaro dira hitzordu hartatik, eta Lantxabek salatu du proposamen horietako bakar bati ere ezin izan zaiola irtenbiderik aurkitu. “Zu mutu zaude, eta zure zinegotziek ere ez diote erantzuten ez telefonoari, ezta bidaltzen dizkiegun e-postei ere”, esan diote alkateari eskutitz horretan. Horrek, gutun ireki hau idaztera animatu dituela gaineratu dute, Goiak aste honetan egindako baieztapenean oinarrituta: “aurtengoa bultzadaren urtea izango da Donostiarentzat”.

Alkateari apirilean egindako proposamen horiek aintzat hartzeko eskatu diote Lantxabekoek, “herritarren iritzia kontuan hartuta hartzen direlako erabakiak”. Gaineratu dute zalantzak izan dituztela eskutitz hori publiko egiteko, “beti edukaziozko harremana” izan dutelako elkarrekin, baina esan dute ez dutela beste erremediorik izan: “Irteera desesperatu bat da, laguntza dei bat, Errondo Gaineko eta Aieteko jendearen izenean zure arretari egindako aparteko erreklamazioa”.

Amaitzeko, berriz nabarmendu dute Errondo Gaineko funikularra aurrekontu partiden artean egotea nahi dutela, “hiri proiektu errealista izateko aldez aurreko baldintza hori betetzen duelako”. Horrez gain, auzo gisa dituzten beste erronkei eusten dietela gaineratu dute, baina horrek “berariazko partida bat” eskatzen duela, eta, agian, “premiazkoena” dela.

Olentzero ¡Hor dago Aiete!

Deja un comentario

Goiz-goizetik, Hiru Damatxon, dozenaka familiak, neskek, mutikoek, aitona-amonek, plaza osoa betetzen zuten Olentzero panpinaren «lurreratzearen» zain.

Gero eta ikusmin handiagoa dago Aieten Olentzeroren etorreraren inguruan. 2023an, jarraitzaileen segizioa gero eta auzo osoagoko kale, plaza eta arkupeak gainezka egiten ari zen.

Aieteko jauregiko lorategietan. Ate nagusia

Ikazkin mitikoak neguko solstizioko jaiak iragartzen ditu, gauak luzeagoak direnean.

Olentzeroren etorrera ospatzen duen segizio oparoari laguntzeko, Ezeiza ahizpak, trikitilari bertutetsuak, eta Ana eta Juancar, txistu eta danbolin jotzaileak ditugu. Bikote hori, haize eta marearen aurka, hor dago, urtez urte, bere jakinduria instrumental handiarekin eta umore apartarekin. Ezin diegu inoiz beren eskuzabaltasuna merezi duten bezainbeste eskertu. «Badira bizitza osoan borrokatzen duten pertsonak, horiek dira ezinbestekoak»

Lehen planoan, Topalekun, Ezeiza ahizpak, Ana eta Juancarrekin

Hiru emakumeek eta Juancarrek, ikazkinaren figura ospatzeko, Ikastetxeko ikasleek entseatutako abestiak laguntzen dituzte: «Bizar zuri», «Horra Mari Domingi», «Kax Kax atean», «Hator Hator», «Olentzeroren joan zaigu» edo «Din dan don».

Lau andero gabe, haurtzaindegiko aitatxi, ez litzateke posible izango Olentzero joatea
Eta horrela auzoaren erdigunea zeharkatu genuen, Hiru Damatxotik, Aiete Ikstetxea, Axular Lizeoa, Ingeles Ikastetxea, Gautena, Alemaniar Ikastetxea eta, denbora gutxiz, Jesuitinak osatzen zuten eskola-komunitate zabal baten erdian; ikastetxe horrek elikatu zuen Lantxabek 2004-2005 urteetan «Olentzerori harrera antolatzeko» txanda hartu zuen lehen urteetako segizioa.

SONY DSC

Orain, Lantxabek eta Aiete Ikastetxeak eskatu dute Jesuitinak uzten dituzten eraikinak hezkuntza-ekipamendu izaten jarraitzea eta bertan bigarren hezkuntza publikoa egin ahal izatea.

… eta Hiru Damatxotik… Etxadiko plazatxoraino, Aieten hainbat jardueratarako erreferentzia dena;

Topalekuko eskaileretan

gero Topalekura, Olentzeroren martxarekin hain lotua, eta hemendik Munto plazara, Otxanda parkera: jaiaren amaiera, goitik behera; aurten, Muntoko eguneko zentroko eta egoitzako barrukoek eta barrukoek egindako etxola irudimentsuarekin batera.

Txotxongiloak Otxanda parkean

Aiete, Hor dago!
Hori bere jendea da. Auzo gaztea omen da. Hala izan behar du. Energiaz, osasun demokratikoz, partaidetzaz beteriko auzoa, bere idiosinkrasiaren, seme-alaben, aitona-amonen eta herritartasun eskubideen defendatzailea: bigarren hezkuntzako eskola publikoa, Errondo gaineko igogailua, Oriamendi mendia berreskuratzea, «La Cumbre» ko jendeari irekitzea, Katxola baserria mantentzea

Gure auzoan euskara ahoan

Deja un comentario

Aieten egunero da euskararen eguna baina asteburu honetan elkartuko gara merezi duen bezala ospatzeko. Bilatu egitarauan, seguru dagoela zure neurriko jarduera bat baino gehiago!

Euskararen Nazioarteko Eguna (abenduak 3) dela eta, hainbat ekimen antolatzen dira urtero Aieten, bai auzo mailan bai hiri mailan.

2023an, Jar dezagun teknologia euskaldunon alde leloa izango duen egitaraua ere izango da Donostian.

Altxa burua

Deja un comentario

Aurreko astean, ikastolako guraso talde batek beste gurasoak bilera batera deitu gintuen. Altxa Burua deitu diote taldeari eta, izenak adierazten duen moduan, seme-alabei mugikorra emateko adina atzeratzearen aldeko taldea da.

Ez nintzen bilerara joan —guretzako beranduegi da dagoeneko—, baina bidali zizkiguten dokumentuak irakurtzen aritu naiz eta, asko gustatu zait ekimena. Bai, asko gustatu zait, edukian eta forman.

Edukian, badelako garaia gai honen inguruko hausnarketa bat egin dezagun, bai guraso gisa, eta baita gizarte gisa ere. Askotan gogoratzen dut ikastolako formazio saio batean esan zigutena: «Silicon Valleyn, informatikari baino psikologo gehiagok egiten dute lan mugikorretarako aplikazioak diseinatzen».

Eta nola nahi dugu orduan, gure gaztetxoek, pertsonak engantxatzeko diseinatuta dauden aplikazio horien aurrean burua altxatzeko gaitasuna edukitzea? Ezinezkoa da.

A! Eta gustatu zait ere forman. Gustatu zait bakoitza gure burbuilatik, zerbeza batzuk hartzeko baino ateratzen ez garen garai honetan, familia hauek besteongan eragina izateko antolatu izana. Asko poztu naiz.

Eta ez da kasualitatea izango… kontu honekin bueltaka ari nintzela, egunkari batean titular hau irakurri nuen: «Noiz oparitu behar zaio seme-alabari mugikor bat?». Eta pentsatu nuen, agian, hor dagoela lehenengo arazoa, mugikorrek ezin dutela opari bat izan. Bai, mugikorra funtzio batzuk betetzen dituen tresna baten moduan ikusiko bagenu soilik, ziurrenik, konturatuko ginateke, adibidez, 10 urteko ume batek ez duela ezertarako behar.

Manex-Mujika

Irutxuloko Hitza 2023/11/24

Sin permiso del autor, hacemos un resumen

Altxa Burua es un grupo partidario de retrasar la edad de entrega del móvil a sus hijos.

«En Silicon Valley, más psicólogos que informáticos trabajan en el diseño de aplicaciones para móviles».

… mientras daba vueltas con este asunto, leí en un periódico el siguiente titular: «¿ Cuándo hay que regalar un móvil a su hijo ?». Ahí está el primer problema, que los móviles no pueden ser considerados como un regalo.

MUGIkortasuna Dbizirekin Aieten

Deja un comentario

Aieteko Axular Lizeoko Axular News Taldeak mugikortasunaren gaiari heldu dio, eta, bereziki, euren auzoan zein ikastetxean gehien erabiltzen den garraio mota zein den aztertu du. Horrela, bizikleta eta garraio publikoa erabiltzearen beharra nabarmendu dute, eta bide horretatik jarraituko dute.

ikasleen-hitza1Ikasle bat, Dbizi zerbitzuko bizikleta bat erabiltzen. (Argazkia: Axular)

Axular News Taldea: Iker Lopetegui Gonzalez, Nahia Echenagusia Amonarraiz, Maria Arraztio Fernandez eta Katixa Soroa Chung Sang

Historikoki gertatu den legez, gizakiak bere beharrizanetara egokitu ditu garraiobideak. Horietariko batzuk, iraganekoak esango dugu dagoeneko, ondorio kaltegarriak izan ditzakete gure ingurunean. Hala nola, kutsadura akustikoa, poluzioa… Beste hainbatek, zorionez, aukera jasangarri eta oparoak suposatzen dituzte gure ingurumenean eta guk horiek aurkeztuko dizkizuegu gure ikastola bisitatzera etorri nahiko bazenute, aztarna ekologikorik utzi gabe egin dezazuen.

Zer ikusi, hura ikasi!

Axular Lizeoa Ikastolako filosofiaren baitan aztarna ekologikoaren gaineko kontzientzia garatzea eta ingurumena zaintzea dago. Hori sustatzeko, Agenda 2030eko hainbat saio egiten ditugu geletan, jasangarritasunaren aldeko ikastolako konpromisoen dekalogoa ezarri dugu eta gure egunerokotasunean ohitura garbiak bermatzen ditugu eskola jasangarriaren kalitate irizpideak aintzat hartuz. Guk ere gizartean kontzientzia plan sakon bat behar dela uste dugu eta jarrera aktibo hori eskertzen diogu ikastolari.

ikasleen-hitza

Dbizi zerbitzuko tresna bat. (Argazkia: Axular)

Gure auzoa, Aiete, Donostiako puntu altuenetariko batean dago. Hona igotzeko, bizilagunek garraio publikoko zerbitzuak erabiltzen dituzte maiz. Kalean zehar galdeketa motzak egin ostean, zera esan genezake: gazteen artean erabiliena Dbizi bizikleta berriak dira, bai elektrikoak zein mekanikoak; helduen artean, aldiz, Mugi txartela, hau da, autobus edo trenaren erabilera.

Bizikleta oso popularra den aukera bat bilakatu da azken urteotan. Hori dela eta, hiriko leku desberdinetan topaleku gehiago jartzen hasi da udala. Guk, Axular Lizeotik oso gertu dugu topaleku horietariko bat, horregatik sarri erabiltzen dugu etxetik ikastolara etortzeko, edo alderantziz. Gainera, ikastolako eremu pribaturaino sar zaitezke zure bizikleta pertsonalarekin eta barruan aparkatu dezakezu oso modu seguruan. Horrez gain, bizikletak konpontzeko puntu jasangarri bat ere badugu ikastolan, duela dagoeneko pare bat urtez. Bertan, gurpilak puztu, presioa gainbegiratu, eta piezak aldatu ditzakegu. Ikasle ikuspegitik behintzat, bizikleta da aukerarik aproposena eta erabilera esanguratsua du gure mugikortasunean.

Azkenik, inpaktuaz dihardugunez, gure familien poltsikoetan ere pentsatu dugu eta eragin txikia duela uste dugu. Aizue, dena izan behar dugula kontuan!

Hauteskunde kanpaina eta Donosti Cup

Deja un comentario

Uztaileko lehenengo astean Donosti Cupeko txofer izatea tokatu zitzaidan; semea eta bere lagunak futbol partidetara eramatea, alegia.

Festa polita iruditu zitzaidan. Ez dakit zenbat herrialdetako 10.000 ume eta gaztetxotik gora, Gipuzkoa osoko futbol zelaietan barrena baloiaren atzetik korrika, bakoitza bere kolore, hizkuntza eta mundua ulertzeko moduarekin.

Bai, festa polita iruditu zitzaidan baina…

Baina futbola. Eta tokatu zitzaidan ikustea 12 urteko umeak epaileari sekulakoak esaten, 16 urteko gaztetxoak parekoari lekuz kanpoko sarrerak egiten, jarrera oldarkor eta biolentoak… Ba hori, futbola.

Eta guraso bat baino gehiago, euren 10 urteko semearen —bai, semearen—, partidako epaileari hemen idatzi ezin daitezkeenak eta bi esaten. Ba hori, futbola.

Gauza da Donosti Cupa bukatu eta kanpoan izan garela astebetez, eta, zorionez, hauteskunde kanpainaren lehenengo astea galdu genuela. Etorri, eta iruditu zait astebete atzera egin dugula. Jarrera oldarkor eta biolentoak, sekulakoak eta bi, gezurrak… Ba hori, hauteskunde kanpaina.

Eta gustatuko litzaidake, politikariak noizbait ohartuko balira hauteskundeak ez direla irabazten edo galtzen den partidu soil bat. Nahiago nuke kont ziente balira, hauteskundeetan, herritarrok nolako herri bat nahi dugun esaten diegula herri hori gobernatu behar dutenei, eta, agian, orduan, hauteskunde kanpaina bat beste zerbait izango litzateke, politikariek nolako herria amesten duten azalduz, adibidez. Imajinatzen?

Ba hori.

Manex Mujika Amunarriz

2023/07/21