les ponemos, además de la de su felicidad, la carga de la felicidad de sus padres. Y lo siento, pero no les toca. Les toca, solos, ser niños

Hegan egin duen beste albiste bat gehiago bihurtu den arren, burutik ezin kendu nabil Ana Obregonen amatasunaren edo dena delakoaren berria.

Nonbaiten irakurri nion, ume horrek, galduta zuen zentzua bueltatu diola bere bizitzari. Eta pena eman dit, ez amak, edo dena delakoak noski, umeak baizik; lan zailak jarri dizkiote jaiotzerako. Norbaitek esan dezake emakume hori desorekatuta dagoela eta ez dela ezeren adierazle, eta arrazoi du, baina kontua da, azkenaldi honetan antzeko jarrera asko ikusten ari naizela inguruan.

Berdin zait telebistako La Voz Kids edo antzekoetan, Gipuzkoako futbol zelai galduetan edo edozein lehiaketa motetan… gero eta guraso gehiago ikusten ditut, euren bizitzak seme-alaben bizitzaren bitartez bizitzen.

Ni ere pozten naiz, nola ez! gure seme-alaben «arrakastekin» eta kezkatu euren «porrotekin», baina urduri jartzen naiz, iruditzen zaidanean, helduen zoriona umeen gora-beheren menpe dagoela.

Eta orduan, hasten naiz pentsatzen… eta pentsatzen dut tristea dela, tristea eta batez ere injustua. Injustua seme-alaba horientzat, bizitzaren plazara atera berritan, euren zorionarenaz gain, gurasoen zorionaren zama jartzen diegulako. Eta sentitzen dut, baina ez zaie tokatzen. Tokatzen zaie, bakarrik, ume izatea. Uste dut.

Manex Mujika Amunarriz

Irakaslea

2023/05/12

(Por el interés especial de esta breve reflexión, más abajo, se puede leer en castellano traducido por ‘Lantxabe’)

Urduri gabiltza, oso, munduko irakasleen erdiak. Erdiak diot, ezin baitugu ahaztu beste erdiak nahikoa lan baduela ikasleekin aritzeko gutxieneko materialak lortzen eta inoiz ezin duela jakin, parean duen ikaslea bihar meatze batean edo etxeko animaliak zaintzen geratuko ote den lanean, edo azkeneko pupitreko neska ezkondu egingo ote duten bizilagunaren anaiarekin.

Baina bai, beste erdia urduri gabiltza aspaldion.

Zazpi letrako aplikazio batek jarri gaitu urduri. ChatGPT adimen artifizialean oinarritutako tresna bat da, eta ez dakigu ondo zertarako baina ia edozertarako balio omen du. Eskatu frantses iraultzari buruzko 1.000 hitzeko lan bat, 13 urteko ikasle baten hizkeran, eta egin egiten dizu; eskatu lau orriko testu baten zortzi lerroko laburpena, hizkera jantzi eta dotorean, eta egin egiten dizu…

Akabo!

Eta bai, urduri gaude. Baina uste dut ez dugula motiborik, oraingoz.

Ez, oraindik ez da sortu ikasle beraren bi begirada triste berdinen atzean arrazoi ezberdinak antzemango dituen makinarik; ez dago, une zail batean, eskuak sorbaldan jarri eta lau hitzekin zurekin konta dezakeela sinestaraziko dion ordenagailurik; ez dute asmatu, triste zergatik dagoen ez dakienean, bere burua ulertzen lagunduko dion aplikaziorik. Ez, ez dago ikaslea bere bokazioarekin konektatu eta bere bizi proiektua amesten lagunduko dion adimen artifizialik.

Hori bai, irakasleon lana matematika, euskara edo historia erakustea dela uste badugu, orduan bai; orduan badugu urduri jartzeko motiborik. Eta bada ez bada, hobe genuke Google edo Amazonera curriculumak bidaltzen hastea.

Manex Mujika Amunarriz (2023/01/27)

Irakaslea

chatGPT

Andamos muy nerviosos la mitad de los profesores del mundo. Digo la mitad, porque no podemos olvidar que la otra mitad tiene suficiente trabajo para, con los estudiantes, obtener los mínimos materiales, y que nunca se puede saber si el alumno que tienes enfrente mañana trabajará en una ‘mina’ o cuidando animales domésticos, o si la chica del último pupitre se casará con el hermano del vecino…

Pero en efecto, la otra mitad hace tiempo que andamos nerviosos.

Una aplicación de siete letras es la que nos ha puesto nerviosos. ChatGPT es una herramienta basada en la inteligencia artificial que no se sabe bien para qué sirve pero dicen que para casi todo. Pides un trabajo de 1.000 palabras sobre la revolución francesa, en el lenguaje de un estudiante de 13 años, y te lo hace; pides un resumen de ocho líneas de un texto de cuatro páginas, en un lenguaje vestido y elegante, y te lo hace

¡Y San Seacabó!

Y sí, estamos nerviosos. Pero creo que no tenemos motivos, de momento.

No, aún no ha surgido una máquina que detecte diferentes razones detrás de dos miradas tristes idénticas del mismo alumno; no hay un ordenador que, en un momento difícil, le ponga las manos en el hombro y le haga creer que puede contar contigo con cuatro palabras; no han inventado, cuando no sabe por qué está triste, una aplicación que le ayude a comprenderse a sí mismo. No, no hay inteligencia artificial que pueda conectar al alumno con su vocación y ayudarle a soñar su proyecto de vida.

Eso sí, si creemos que el trabajo de los profesores es enseñar matemáticas, euskera o historia, entonces sí que tenemos motivos para ponernos nerviosos. Y si no lo es, más nos valdría empezar enviando currículos a Google o Amazon.

«Anttoni, Anttoni/ ate ondoan nago ni». Hala hasi zuen Amets Arzallusek atzo Bilboko Bizkaia pilotalekuko saioa. «Ai Antton, ai Antton, ate ondoan hor konpon». Izan ere, finalaren atean zegoen ordura arte, eta atzokoak erabakiko zuen Bilbotik Iruñerako atea gurutzatuko ote zuen edo ez. «Segi jotzen eta/ ea barrura zatozen». Barrura sartu da, azkenik; eta ale politak utzita, gainera.

«Anttoni, Anttoni/junto a la puerta estoy yo». Así comenzó Amets Arzallus la sesión de ayer en el frontón Bizkaia de Bilbao. «Ai Antton, ai Antton, ate ondoan hor konpon». De hecho, estaba hasta entonces en la puerta de la final y ayer decidiría si cruzaba o no la puerta de Bilbao a Pamplona. «Sigue tocando y/o a ver si vienes adentro». Entra, por fin; y deja lindos ejemplares.

Txapelketako azken finalaurrekoa izanda, hain zuzen ere Iruñean abenduaren 18an ospatuko den finaleko oholtza marraztuko zuena, ezinegona nabarmena zen bai Bizkaia Frontoia bete eta berotu zuten 3600 zaleengan, baita oholtzako sei bertsolariengan ere. Saio puntuagarria amaituta, Amets Arzallus nagusitu zen, 662 punturekin, finalerako aulkia bereganatuz.

Irabazleaz gain, Aitor Mendiluze, Alaia Martin,

Beñat Gaztelumendi, Joanes Illarregi, Nerea Ibarzabal eta Sustrai Colina sailkatu dira finalerako

Haren atzetik, puntu bakarreko aldearekin, Aitor Mendiluzek egin du bigarren, 661 punturekin; eta Jone Uria izan da hirugarren, 637,5-ekin.Joanes Illarregik 621 batu ditu, finalerako atea irekitzeko behar zituenak baino bi puntu eta erdi gehiago; eta haren atzetik gelditu dira Maddalen Arzallus, 609,5 punturekin; eta Saioa Alkaiza, 608,5 punturekin.

Finalaurrekoen lehen eta bigarren itzuliko saioetan lortutako puntuak batuta, hartara, sailkapen nagusia argi gelditu da eta, haren eskutik, abenduaren 18an Iruñeko Nafarroa Arenan Maialen Lujanbio txapeldunarekin batera arituko diren lehenengo zazpi sailkatuen zerrenda. Sailkapeneko hurrenkeran, Alaia Martin, Aitor Mendiluze, Sustrai Colina, Beñat Gaztelumendi,

Amets Arzallus, Nerea Ibarzabal eta Joanes Illarregi dira zortzikotea osatuko dutenak. Oholtza anitza izango da, beraz, Iruñekoa. Lujanbio, Mendiluze, Arzallus, Gaztelumendi eta Colinak badaukate esperientzia txapelketako finaletan, baina lehenengo aldia izango da Martin, Illarregi eta Ibarzabalentzat. Lehenengo aldia izango da azken oholtzan hiru emakume daudela, lehenengoa bertsolari nafar bat arituko dela.

Finaletik oso hurbil gelditu dira Julio Soto eta Aitor Bizkarra, 2,5 eta 3 punturen faltan, hurrenez hurren;eta hauen atzetik Oihana Iguaran, Agin Laburu, Jone Uria, Unai Agirre, Onintza Enbeita, Saioa Alkaiza, Maddalen Arzallus, Miren Artetxe eta Eñaut Martikorena.

Finalaurreko borobila

Giroa bero egon da Bilboko Bizkaia frontoian saioa abiatu denerako eta sei bertsolariak oholtzara hurbildu ahala publikoak txalo eztandarekin egin die harrera. Hauen artean bazeuden finalera iristeko aukera nabarmenak zituztenak eta bazeuden, Alkaizak berak agurrean nabarmendu duen bezala, galtzeko ezer eta irabazteko dena zeukatenak ere. Abiapuntu eroso eta deserosoak tartean, bakoitzak berea egitea besterik ez zuten, erortzea saihestuz. Eta hala egin dute, publikoarentzat gozagarria izan den saioa eskaini baidute denen artean. Arzallusek eta Mendiluzek ireki dute saio puntuagarria, partidu bereko politikarien azaletik. Politikaren munduko azpi-jokoen erretratu ironiko ederra eskaini dute, bertsoz bertso.

Zortziko handian ere fin aritu da irabazlea, Maddalen Arzallusekin batera osatu duen lanean; baina bakarkakoan eskuratu ditu puntu gehien. “Kanporatu egin zintuzten. Bizitza erabat aldatu zaizu” izan da proposatutako gaia, eta Arzallusek futbol taldetik bota duen haur baten azaletik kantatu du, txarra izanagatik kirola pasioz bizi duena. Gaiak ikuspegi eta istorio anitzetarako ematen zuen eta denek ala denek nabarmentzeko aleak uzteko aukera baliatu dute azken ariketa. Iruñerako bidea hartze besterik ez da gelditzen orain

Miren Mindegia

03·12·22

Aieteko ospakizunetan parte hartu duten finalistak

Alaia Martin Etxebeste (Oiartzun, 1987). 2013ko eta 2017ko Euskal Herriko Bertsolari Txapelketan finalaurrekoetan jardun zen. Lehenengo finala izango du hau.

Beñat Gaztelumendi Arandia (Añorga, 1987). Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusiko finalista izan da 2013an eta 2017an.

Maialen Lujanbio Zugasti (Hernani, 1976). Euskal Herriko egungo bertsolari txapelduna. 2009an ere irabazi zuen txapela eta txapeldunorde izan zen 2001ean eta 2013an.

Fin de semana lleno de actividades en Aiete

Bihar amaituko da Euskaraldiaren hirugarren edizioa, eta Aieten hainbat jarduera antolatu ditu euskara batzordeak edizio honen bukaera borobila izan dadin.

Mañana finaliza la tercera edición de Euskaraldia, y en Aiete la comisión de euskera ha organizado diversas actividades para que el final de esta edición sea redondo.

Alde batetik, 17:30ean, Aieteko izarrak talentu emanaldia egingo dute Hiru damatxo plazan (euria egingo balu, Aiete ikastetxean). Euskara batzordeak emanaldian parte hartzera gonbidatu ditu haurrak eta gazteak: abestu, dantza egin, magia erakustaldia… bakoitzak bere abileziak jendaurrean erakusteko aukera izango du. Zehaztu dutenez, emanaldiek euskaraz izan beharko dute. Izen ematea irakaslearen bidez edo aieteneuskeraz@gmail.com helbidera idatziz egin beharko da.

Jarraian, 19:00etatik aurrera, bertso-triki-poteoa egingo dute auzoan zehar, Hiru damatxo plazatik abiatuta.

Euskararen Eguna Aieten

Jaia ez da bihar bukatuko, ordea. Larunbatean, Euskararen Eguna dela aprobetxatuz, egun osoko egitaraua prestatu dute Aieten. Eguna hasteko, 12:00etan, Yogipuinak ipuin kontaketa izango da Maite Arreseren eskutik, Hiru damatxo plazatik abiatuta. Ondoren, herri bazkaria egingo dute 14:00etan, Aieteko Topalekun. Bazkalostean, reggae festarekin hasiko dute arratsaldea. 16:00etan izango da, Beñaranks & Eiraren eskutik.

Arratsaldean zehar, Aieteko parkean, hainbat jolas eta egitasmo egingo dituzte haurtxokoaren eta gaztelekuaren eskutik. Azkenik, 17:00etan, Nur eta herensugearen tenplua filma eskainiko dute Aiete kultur etxean.

Sara Ibarguren

2022/12/01