El susto y la salud de Manuel Matxain

En el poema titulado ‘Susto ederra eman nieten’ afirma, entre otras cosas, que “Dentro de él, se veía a sí mismo, con una tranquilidad tremenda, porque estaba en muy buenas manos, las de dos ilustres médicos Iñigo Perez y Julen Bereziartua, humildes y obreros”; “Cuando me pongo bien -decía -se hará una buena comida”.

Le operaron de una pierna y recuperó “doscientos años de juventud”

Estos bertso-papera escribió entonces

-1-

Susto ederra eman nieten

lengo batean etxian,

sano ta ondo oiñez irten da

bueltatu berriz kotxian.

Aspaldi ontan «barizarekin»

nenbillen baldar antxian,

amabost egun igaro ditut

gaixorik «Residentzian».

-2-

Zaiña lertzea peligrosoa

dala askok nola dioten,

artu eta ni operatzera

laister eraman ninduten.

Berez berritxu xamarra dana

gaitz da ixilik egoten,

kirofanoan onoko bertso

kaxkar au bota nioten.

-3-

«Lasaitasun bat izugarria

daukat nere barrenean,

nere burua ikusten baitet

txit oso esku onean;

ordua da-ta, mediku jaunok,

asi zaitezte lanean,

bazkari eder bat egingo degu

ondo jartzen naizenean».

-4-

Pena bat daukat: jakintsu baten

eran idatzi eziña,

bear bezela nik eskertzeko

Perez Iñigo’k egiña.

Bultoz aundia etzera baiña

bai langillea ta piña,

ordubetean kendu didazu

neronen ankeko miña.

-5-

Anka bat neukan txit itxusia,

baldarra eta astuna,

arrigarria ordubetean

berakin egin dezuna;

buru argia, esku bizkorrak,

ben-benetako zalduna,

zoriontsua zure eskutan

ni jarri nintzan eguna!

-6-

Gauzak ederki kontatzen dira

emen ikusi ta gero,

nik ain ederki ipintzerikan

ez nuen beintzat espero.

Egia da-ta, aitortu bear,

ni operatu ezkero,

iruditzen zait ote nagoen

ogei bat urte gaztego.

-7-

Laguntzailletzat berekin dauka

Julen Bereziartua,

an Azpeiti’ko parajerikan

ederrenean sortua;

au ere dago Euskalerrian

fama aundia artua,

asko baigera jasotakoak

oien lanaren frutua.

-8-

Biok apalak ta langilleak,

biok sendagille onak,

au ao batez aitortutzen du

zuen eskutan egonak;

eztituzute zuek billatzen

tituluak eta sonak,

baizik zuentzat nekeak eta

besterentzat zorionak.

-9-

Gaur enfermerak goraltzeko nik

uxatuak ditut lotsak,

toki gutxitan ikusi ditut

orrelako neska-motzak.

Leku oietan enpliatzeko

oiek dira aproposak,

aingeru baten irudia ta

danak oso kariñosak.

-10-

Urte batzuek igaro bear

enfermera ikasteko,

ondorenean Jainkoak jakin

zenbat gauza ikusteko;

min daukanari miñak arindu,

triste dagona pozteko,

azer nolako opizioa

zerua irabazteko!

-11-

Gau-erdian or korrika datoz

gaixoaren ingurura,

al dan azkarren kendu naiean

daukan barruko tristura;

beti gogoan eduki nunbait

Kristo’ren agindu ura:

«lagun urkoa maiteko dala

geure buruen modura».

-12-

Bertso onekin ematen diot

gaurkoari bukaera,

ta kontseju bat noa oraintxe

gazteari ematera:

bear duenak neska umilla,

ona eta biotz-bera,

pentsatu gabe artu dezala

gaur bertatik enfermera.

Matxain, Manuel

Zeruko Argia.

Urtea: 1973